วันอาสาฬหบูชาปีนี้ตรงกับวันที่ 16 กรกฎาคม 2562 พุทธศาสนิกชนในทุกพื้นที่ ได้เตรียมเครื่องสักการะบูชาไว้กระทำการบูชาในวันอาสาฬหบูชากันอย่างคึกคัก เนื่องจากวันอาสาฬหบูชาจะตามมาด้วยวันเข้าพรรษา พุทธศาสนิกชนมีเวลาหยุดงานติดต่อกันหลายวัน จึงมีเวลาเดินทางกลับภูมิลำเนาของตนเพื่อร่วมงานวันอาสาฬหบูชาและวันเข้าพรรษากับญาติมิตรอย่างพร้อมหน้าพร้อมตา ส่วนคนที่อยู่ในท้องถิ่นไม่ได้เคลื่อนย้ายถิ่นฐานไปไหน ก็ตั้งหน้าตั้งตาเตรียมตัวเตรียมใจต้อนรับงานอาสาฬหบูชาด้วยความปลาบปลื้มปีติเป็นที่ยิ่ง

    ส่วนอีกมุมหนึ่งของคนที่ ให้ความสนใจกับพระพุทธศาสนาน้อย ก็ทราบเพียงว่า เมื่อถึงวันอาสาฬหบูชาและวันเข้าพรรษา เป็นวันหยุด ก็นับเป็นวันดีที่จะได้พักผ่อนหย่อนใจ แม้ไม่ทราบว่า วันนี้มีความสำคัญในทางพระพุทธศาสนาอย่างไร แต่สำหรับคนที่ได้พักในวันนี้ถือว่าอย่างน้อยเป็นวันสำคัญของตน ผู้ประกาศทางทีวีหลายช่องเป็นห่วงว่า มีคนเป็นจำนวนมากยังไม่รู้ความหมายที่แท้จริงของวันอาสาฬหบูชา และวันเข้าพรรษา จึงมีคำถามลอยลมมาว่า ทำอย่างไรจึงจะทำให้คนที่ไม่รู้ ได้รู้ ได้เข้าใจ

    สิ่งที่คิดว่าทำได้ง่ายและทำได้ทันทีคือ ถ้ามีความรู้เรื่องนั้นๆ ดี ก็ช่วยกันบอกแก่คนที่ต้องการรู้ แต่บางคนถ้าไม่ต้องการจะรู้แม้ไปฝืนบอกเขาหรือเธอ แทนที่จะเป็นการทำงานให้วิทยาทานแต่กลายเป็นการสร้างความรำคาญแก่เธอหรือเขาเสียอีก จะบอกจะสอนอะไรแก่ใคร ผู้ฟังต้องมีความพร้อมเสมอจึงจะรู้และเข้าใจได้

    สมมติว่า ยังมีคนอยากจะทราบว่า วันอาสาฬหบูชา มีความสำคัญอย่างไร

 ตอบเท่าที่รู้มาว่า เป็นวันตรงกับวันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงพระปฐมเทศนา ที่เรียกว่า ธัมมจักกัปปวัตนสูตร ที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน เมืองสารนาท กรุงพาราณสี

วันนั้นเป็นวันตรงกับวันเพ็ญพระจันทร์เต็มดวงขึ้น 15 ค่ำเดือน 8 ก่อนพุทธศักราชประมาณ 44 ปี 2 เดือน(ตัวเลขนี้มีโอกาสคลาดเคลื่อนจึงใช้คำว่าประมาณ)

    คำว่า ปฐมเทศนา คือ การเทศนาเป็นครั้งแรก ซึ่งหมายถึงว่า ยังไม่เคยแสดงที่ไหนมาก่อน มาแสดงที่นี่เป็นครั้งแรก

    ใคร คือ ผู้รับฟังพระธรรมเทศนาครั้งแรกนี้

    ปัญจวัคคีย์ คือ นักแสวงหาสัจธรรมที่เคยอยู่ดูแลพระพุทธเจ้าขณะที่บำเพ็ญทุกรกิริยาก่อนตรัสรู้ ชื่อ โกณฑัญญะ วัปปะ ภัททิยะ มหานามะ และอัสสชิ

    เมื่อฟังพระธรรมเทศนาครั้งแรกนี้จบ ท่านโกณฑัญญะ ได้ขอบวชติดตามพระพุทธเจ้าด้วย พระโกณฑัญญะจึงเป็นพระภิกษุรูปแรกในพระพุทธศาสนา ก่อนที่ท่านจะขอบวช ท่านบรรลุเป็นพระโสดาบันหรือดวงตาเห็นธรรมว่า สิ่งใด สิ่งหนึ่ง มีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นทั้งหมด ล้วนมีความดับเป็นธรรมดา

    ส่วนอีก 4 ท่านได้ฟังธรรมต่างๆ ทุกวันก็ทยอยกันบวชจนหมดทุกรูป เมื่อบวชครบทั้ง 5 รูป ทุกรูปเป็นพระโสดาบันทั้งหมด ต่างมุ่งหน้าสู่พระนิพพาน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงทรงแสดง อนัตตลักขณสูตร ให้พระภิกษุทั้ง 5 รูปได้ฟังพร้อมกัน ทุกรูปกระทำให้แจ้งซึ่งพระนิพพาน เป็นพระอรหันต์พร้อมๆกัน

    สาระหลักแห่ง พระธัมมจักกัปปวัตนสูตรย่อๆมีว่า ผู้ที่ออกบวชจากเรือนแล้ว ไม่ควรติดข้องกับสิ่ง 2 อย่าง คือ สิ่งที่น่าใคร่น่าพึงใจ และไม่ควรปฏิเสธสิ่งที่น่าใคร่น่าพอใจจนทำให้ตนเองลำบาก แต่ควรเดินทางสายกลาง ที่เรียกว่า อริยมรรคมีองค์ 8 อันประกอบไปด้วยความถูกต้อง 8 ประการ คือ ความเห็นถูกต้อง ความคิดที่ถูกต้อง การพูดจาที่ถูกต้อง การทำการงานที่ถูกต้อง การประกอบอาชีพที่ถูกต้อง การประกอบความเพียรที่ถูกต้อง ความระลึกรู้สึกตัวที่ถูกต้อง ความตั้งใจไว้อย่างถูกต้อง จนกระทั่งเข้าถึงสัมมาญาณะ คือ ความรู้แจ้งอย่างถูกต้อง และสัมมาวิมุตติ คือ ความหลุดพ้นอย่างถูกต้อง

    หวังว่า ข้อความเรื่องวันอาสาฬหบูชานี้ คงจะให้คำตอบแก่ท่านผู้อ่านบ้างไม่มากก็น้อย หรือ อาจจะไม่ให้อะไรแก่ใครๆเลย ก็ไม่มีอะไรเสียหายแต่ประการใด อย่างน้อยอาตมาก็ได้นำเสนอสิ่งที่อยากจะเสนอแก่ท่านสาธุชนในวาระพิเศษนี้ก็มีความสุขยิ่งนัก

ในวาระแห่งวันอาสาฬหบูชานี้ ขอส่งความปรารถนาดี ความเมตตากรุณาแก่ท่านที่ได้อ่านข้อเขียนนี้ทุกท่าน ขอให้ท่านได้พบกับพรทั้ง 4 ประการ คือ อายุ วรรณะ สุขะ พละ ทุกวันเวลาด้วยเทอญ

วัดพุทธปัญญา เมืองโพโมน่า รัฐแคลิฟอร์เนีย
วันที่ 14 กรกฎาคม 2562 เวลา 9.34 น.