สารพัดสารพันกับวัลลภา โดย...วัลลภา ดิเรกวัฒนะ
เมื่อต้นเดือนธันวาคมปี 2019 เราเดินทางไปที่เมืองดัลลัส รัฐเท็กซัส ตั้งใจว่าจะเปลี่ยนบรรยากาศสัก 3-4 เดือน แต่แล้วโควิด 19 ก็เกิดขึ้นและระบาดอย่างรวดเร็ว โดยไม่มีใครคาดฝันว่าจะถึงวันที่ประชาชนทั่วโลกได้ร่วมชะตากรรมเดียวกัน แม้แต่ความคิดที่จะกลับไทยก็ยังไม่ทัน...
เวลาผ่านไปหกเดือน ดูท่าว่าสถานการณ์โควิดคลี่คลายลงบ้าง พี่สาว ลักษณา ดิเรกวัฒนะ และญาติผู้น้อง อัจฉรา ถาวรศักดิ์ ชวนไปเที่ยวที่เมืองโฮฟ รัฐอาร์คันซอร์ จากที่เราเคยปรารภมานานแล้วตั้งแต่ประธานาธิบดีคนที่ 42 วิลเลียม เจฟเฟอร์สัน คลินตัน (บิล คลินตัน) ยังดำรงตำแหน่งในช่วงปีค.ศ. 1993-ค.ศ.2000 ว่าวันใดที่มีโอกาสจะไปเยือนบ้านเกิดของท่านให้ได้
แล้ววันนั้นก็มาถึง ออกจากเมืองดัลลัสแปดโมงเช้า แวะกลางทางรับประทานอาหารกลางวันที่เรสต์เอเรีย พี่สาวนึ่งข้าวเหนียวพร้อมไก่ย่างและน้ำพริกปลาร้าที่หิ้วมาหลายประเภทให้เลือก หลังจากเอร็ดอร่อยกับของโปรดที่ไม่ได้ลิ้มรสมาหลายเดือน ก็เดินทางต่อไปจนถึงที่หมาย รวมเวลาทั้งหมดประมาณสี่ชั่วโมงบวกกับต้องวนไปวนมาจากการนำทางของจีพีเอสเพื่อนที่แสนดี
ในที่สุดก็ถึงอุทยานประวัติศาสตร์แห่งชาติ ในอาคารเรือนไม้สีขาวมีห้องเก็บรวบรวมภาพถ่ายและประวัติของประธานาธิบดีบิล คลินตัน อีกห้องหนึ่งเป็นของที่ระลึกและหนังสือสำหรับจำหน่ายนักท่องเที่ยวที่ไปเยือน เราเข้าไปชมภายในจนทั่ว แล้วเดินลงไปทางด้านหลังเพื่อชมบ้านเกิดของท่านที่อยู่กับตายายจนอายุ 4 ขวบ เนื่องจากสถานการณ์โควิด ไม่มีนักท่องเที่ยวมากนัก จึงไม่ได้เปิดบ้านให้เข้าไปชม เราถ่ายรูปหน้าบ้าน ข้างบ้าน บริเวณบ้านจนพอใจแล้วก็เดินทางกลับอย่างมีความสุข
ขอนำประวัติชีวิตของท่านด้วยความประทับใจอีกครั้ง...
...เมื่อปี 2004 ประธานาธิบดีบิล คลินตัน เขียนชีวประวัติตัวเองใน “My Life” ใช้ถ้อยคำที่เข้าใจง่ายแต่กินใจ ยอดขายกว่า 10 ล้านเหรียญ...เราขอแปลข้อความบางตอน เพื่อให้ได้เห็นถึงความอ่อนโยน โอบอ้อมอารีต่อผู้อื่น มีความกตัญญูและผูกพันกับความทรงจำที่ดีงามในอดีตอย่างลึกซึ้ง เวลาเดียวกันก็เข้มแข็งในเกมการเมือง สมกับที่เคยเป็นผู้นำของประเทศมหาอำนาจติดต่อกันถึง 8 ปี...
...ผมอยากเป็นคนดี มีภรรยาและลูกอยู่ในครอบครัวที่อบอุ่น มีเพื่อนแท้ ประสบความสำเร็จในเวทีการเมือง และได้เขียนหนังสือที่ดีที่สุดสักเรื่องหนึ่ง
การที่ผมจะเป็นคนดีหรือไม่นั้น พระเจ้าเท่านั้นเป็นผู้ตัดสิน ผมรู้ตัวว่าไม่ใช่คนดีที่สมบูรณ์แบบดังเช่นคนที่คอยสนับสนุนและเชื่อมั่น เหมือนกับที่ผมหวังจะเป็น แต่ก็ไม่ได้เลวร้ายเท่ากับคำวิพากษ์วิจารณ์ ผมมีชีวิตครอบครัวที่เปี่ยมสุขกับ ฮิลลารี่ และ เชลซี ถึงแม้ผมเคยมีมลทินเลื่องลือไปทั่วโลก แต่เราก็ยังดำเนินชีวิตครอบครัวต่อไปตามคำมั่นสัญญาที่ตั้งอยู่บนพื้นฐานของความรักรอง พยายามทำให้ทุกสิ่งทุกอย่างดำเนินไปในวิถีทางที่ถูกต้อง อยากให้ชีวิตของประชาชนมีโอกาสสมหวังกับความฝันที่วาดไว้อย่างสมบูรณ์
...ผมเกิดเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม 1946 ที่เมืองโฮฟ ทางตะวันตกเฉียงใต้ของรัฐอาร์คันซอร์ ห่างจากเขตแดนรัฐเท็กซัสไปทางตะวันออก 33 ไมล์ แม่ชื่อ เวอร์จิเนีย ตั้งชื่อให้ผมว่า วิลเลียม เจฟเฟอร์สัน ไบลท์ ที่ 3 ตามชื่อของพ่อ วิลเลียม เจฟเฟอร์สัน ไบลท์ จูเนียร์
พ่อเสียชีวิตเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 1946 อายุ 28 ปี ขณะที่เดินทางไปหาแม่ที่อาร์คันซอร์ วันนั้นพ่อขับรถยนต์บูอิค ปี 1942 พอถึงรัฐมิสซูรี่ ยางหน้าขวาระเบิด รถเสียหลักร่างกายถูกเหวี่ยงกระเด็นตกลงไปในท่อระบายน้ำลึกสามฟุตที่หนองน้ำข้างทาง พ่อจมน้ำตายเพราะไม่สามารถช่วยตัวเองให้หลุดพ้นจากท่อได้
ภาพของพ่อมีน้อยมาก ตลอดชีวิตผมปรารถนาที่จะบรรจุสิ่งที่ขาดให้เต็ม อยากได้รูปถ่ายและรู้เรื่องราวสักเสี้ยวหนึ่งของพ่อผู้ให้ชีวิตแก่ผม เมื่ออายุ 12 ปี มีชายคนหนึ่งเข้ามาถามว่า ผมเป็นลูกพ่อใช่ไหม เพราะหน้าตาเหมือนมาก เท่านั้นก็ทำให้ผมมีความสุขยิ้มแย้มแจ่มใสอยู่หลายวัน
แม่ย้ายไปฝึกพยาบาลที่นิวออร์ลีนเมื่อผมอายุได้ขวบเศษ เมืองที่มีชีวิตชีวาหลังสงคราม เต็มไปด้วยคนหนุ่มสาว ท่ามกลางเสียงดนตรีที่ขับกล่อมอย่างละมุนละไม ผมคิดว่าเป็นการดีที่แม่ย้ายไปเริ่มต้นชีวิตเพื่อบรรเทาความเศร้าโศกที่สูญเสียพ่อ แม่ทิ้งให้ผมอยู่กับตายาย เคยเดินทางไปเยี่ยมแม่กับยายทางรถไฟสองครั้งครั้งแรกอายุ 3 ขวบ ขากลับแม่ไปส่ง พอรถไฟเคลื่อนออกจากสถานี แม่ก็คุกเข่าลงกับพื้นร้องไห้จนตัวโยน พร้อมกับโบกมือให้ผมอย่างอาลัยอาวรณ์ ผมจำได้ติดตาเหมือนเกิดขึ้นเมื่อวาน
แม่พบรักกับ โรเจอร์ คลินตัน ชาวเมืองฮ็อท สปริง อาร์คันซอร์ ตัวแทนจำหน่ายรถยนต์ยี่ห้อบูอิค แม่สวย มีเสน่ห์ โรเจอร์รูปหล่อ เคยหย่ามาสองครั้ง แม่ชอบโรเจอร์ตรงที่มีอารมณ์ขัน และเอาใจใส่ผม โรเจอร์ออกค่ารถให้แม่ไปเยี่ยมผมที่โฮฟ และจ่ายค่ารถไฟให้ผมกับยายไปเยี่ยมแม่ที่นิวออร์ลีน ตาชอบโรเจอร์เพราะดีกับผมและตา แต่ยายไม่ชอบเลย บอกว่าไม่เหมาะสมที่ผมกับแม่จะไปร่วมชีวิต
ในที่สุดแม่ก็แต่งงานกับโรเจอร์เมื่อเดือนมิถุนายน 1950 แม่อายุ 27 ปี ผมอายุ 5 ขวบ งานแต่งงานมีเพื่อนสนิทของโรเจอร์ไปร่วมงานสองคน
แม่รับผมจากบ้านตายายไปอยู่ที่บ้านไม้หลังเล็กๆ สีขาวของโรเจอร์ ถนน 13 ตัดกับถนนวอล์คเกอร์ ผมเปลี่ยนสรรพนามเรียกโรเจอร์ว่า พ่อ อีกไม่นานผมก็เรียกตัวเองว่า บิลลี่ คลินตัน พ่อรักผมกับแม่มาก พาไปเที่ยวสถานที่ต่างๆ ซึ่งมีความหมายกับความทรงจำที่ยังกระจ่างชัด หลังจากเวลาผ่านไป 5 ปี แม่ก็คลอด โรเจอร์ แคสซิดี้ คลินตัน แม้ว่าพ่อชอบสร้างปัญหาเวลาเหล้าเข้าปากก็ตาม ผมไม่เคยหยุดรักพ่อเลย พ่อเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งเมื่อปี 1967 ส่วนแม่เสียชีวิตเมื่อวันที่ 6 มกราคม 1994 หลังกลับจากลาสเวกัส และโทรศัพท์คุยกับผมอย่างร่าเริงก่อนเข้านอน แล้วแม่ก็ไม่ตื่นขึ้นมาอีกเลย
...นิวออร์ลีนส์ จากที่ผมเคยไปครั้งแรกจนถึงวันนี้ 50 ปี เป็นอะไรที่ตรึงใจผมอยู่ไม่วาย ผมรักดนตรี อาหาร ผู้คน เป็นสถานที่เต็มไปด้วยชีวิตและจิตวิญญาณ ตอนที่ผมอายุ 15 ปี ครอบครัวเลือกไปเวเคชั่นที่นั่น และที่กัลฟ์ โคสต์ ผมได้ไปฟัง อัล เฮิร์ท นักเป่าแตรที่ยอดเยี่ยมมาก ครั้งแรกคนเฝ้าประตูไม่ยอมให้เข้าไปในคลับของอัล เพราะอายุน้อย แต่เขาแนะนำให้ไปขออนุญาตจากอัล ซึ่งนั่งอ่านหนังสืออยู่ในรถที่มุมถนน พอผมเคาะกระจกรถและบอกความประสงค์ อัลก็ก้าวออกจากรถแล้วพาผมกับแม่ไปนั่งที่โต๊ะหน้าสุด แล้วเขากับคณะบรรเลงเพลงชุดที่ผมประทับใจที่สุด อัล เฮิร์ท เสียชีวิตขณะที่ผมเป็นประธานาธิบดี ผมเขียนจดหมายถึงภรรยาของเขา บรรยายถึงความรู้สึกซาบซึ้งที่ผู้ใหญ่คนหนึ่งเมตตาต่อผมขณะยังเยาว์วัย
ช่วงไฮสกูล ผมเล่นแซกโซโฟน นึกถึงครั้งที่ไปนิวออร์ลีนส์ตอนที่อายุ 21 ปี ผมได้ทุนโรดส์ คิดว่าได้จากสอบสัมภาษณ์ถึงความรู้สึกว่านิวออร์ลีนส์คือบ้านแห่งหนึ่ง จากนั้นก็เคยไปประชุมด้านกฎหมายพร้อมกับฮิลลารี่ 2-3 ครั้ง พักที่โรงแรมเล็กๆ ที่เฟรนช์ ควอเตอร์ ช่วงหาเสียงเป็นประธานาธิบดี ชาวนิวออร์ลีนส์ให้การต้อนรับอย่างอบอุ่นกับชัยชนะที่ผมได้รับ และเชื่อว่าได้เสียงจากรัฐหลุยเซียน่าเป็นจำนวนมาก
ปัจจุบัน แม้ผมได้พบเห็นประเทศต่างๆ ที่เลิศล้ำในโลก แต่นิวออร์ลีนส์ก็ยังคงความพิเศษอยู่ในใจของผมเสมอ...ดื่มกาแฟชมทิวทัศน์แม่น้ำมิสซิสซิปปี้ ฟังดนตรีไพเราะจับใจของ แอรอน และ ชาเมน เนวิลล์ นึกถึงผู้อาวุโส ที่พรีเซิร์ฟเวชั่น ฮอลล์ ประทับใจกับ อัล ฮาร์ท...เวลาเช้าตรู่เคยวิ่งออกกำลังไปทั่วเฟรนช์ ควอเตอร์ แต่สิ่งสำคัญที่สุด คือความทรงจำเกี่ยวกับแม่ที่เป็นแม่เหล็ก ทำให้ผมเดินทางไปตามเสียงเพรียกของมิสซิสซิปปี้สู่นิวออร์ลีนส์...
มีนักร้องคนหนึ่งที่แม่รักนักหนาคือ เอลวิส เพรสลีย์ ผมร้องเพลงได้เกือบทุกเพลง จนเพื่อนในทีมเรียกผมว่า เอลวิส เพื่อนหญิงส่งผ้าพันคอของเอลวิส พร้อมลายเซ็นซึ่งเธอได้ตั้งแต่อายุ 19 ปี มาให้ ผมเก็บไว้ในห้องดนตรีที่บ้าน และเอลวิสเป็นคนที่มีจิตใจดีมาก สมัยที่ผมเป็นผู้ว่าการรัฐฯ เพื่อนคนหนึ่งเป็นอัยการ พาน้องสาวคนเล็กที่เป็นมะเร็งขั้นสุดท้ายไปดูเอลวิสร้องเพลงที่เมืองเมมฟิส พอเอลวิสรู้ข่าวก็ให้สองคนพี่น้องนั่งแถวหน้าสุด หลังจากแสดงคอนเสิร์ตจบแล้ว เอลวิสพาน้องสาวเพื่อนผมขึ้นไปบนเวที ชวนพูดคุยซักถามอย่างน่าเอ็นดู ผมไม่มีวันลืมความรู้สึกที่ตื้นตันในคืนนั้น และขอสารภาพว่าจนถึงวันนี้ผมก็ยังรักเอลวิสเหมือนเดิม...
...หลังจากที่ประธานาธิบดีคลินตันก้าวออกจากทำเนียบขาวเมื่อปี 2000 ได้ให้สัมภาษณ์นักข่าวว่า เมื่อกลายเป็นอดีตประธานาธิบดี จะมีทางเลือก 3 ทาง หนึ่ง เล่นกอล์ฟ สอง ใช้ชีวิตที่เหลือกับความฝันว่ายังเป็นประธานาธิบดีอยู่ สาม หาสิ่งใหม่ๆ ทำเพื่อให้มีชีวิตชีวา
คลินตันเดินทางไปยัง 68 ประเทศ และเมืองต่างๆ ในสหรัฐฯ 140 แห่ง ทำให้ประชาชนชาวโลกเข้าใจว่า ทำไมอดีตประธานาธิบดีคลินตัน กับ จอร์จ เอช. บุช ถึงได้เลือกทำประโยชน์ตั้งกองทุนช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติจากทั่วโลก ก่อนหน้านี้คือสึนามิ ล่าสุดคือ แคทริน่าที่นิวออร์ลีนส์ สถานที่ที่คลินตันมีความผูกพันอย่างลึกซึ้ง ได้เดินทางไปเยี่ยมเยียนผู้ประสบภัย ขับรถตระเวนทั่วเมืองดูความเสียหายที่ทำลายความทรงจำที่สวยหรูให้กลายเป็นความเศร้าอย่างสุดแสนเสียดาย และให้สัญญากับชาวนิวออร์ลีนส์ว่าจะนำเงินจากกองทุนมาช่วยอย่างเต็มที่
เมื่อปี 2004 คลินตันต้องผ่าตัดทำบายพาสหัวใจ หลายคนคิดว่าคงจะทำให้ความกระตือรือร้นลดลง แต่ทว่าไม่มีอะไรมาหยุดยั้งความตั้งใจที่เคยมี เดินทางไปประเทศจีนเพื่อเยี่ยมเยียนผู้ป่วยโรคเอดส์ เป็นหนึ่งใน 19 ประเทศที่ประชาชนเป็นโรคเอดส์กันมาก คลินตันพยายามชักจูงผู้อำนวยการเภสัชกรรม ขอให้ยารักษาโรคเอดส์ถูกลง และให้ทุนรักษาคนหนุ่มสาวหลายพันคนในประเทศเขมรและรันดาเป็นเวลาหนึ่งปี คลินตันปรากฏตัวทางสถานีโทรทัศน์พร้อมกับเด็กชายที่มีเชื้อเอชไอวี โดยโอบกอดให้กำลังใจตลอดรายการ
ในด้านชีวิตส่วนตัว คลินตันเปิดเผยว่า ดีใจที่ซื้อบ้านสวยๆ สองหลังให้กับฮิลลารี่และเชลซี ชื่นใจที่สุดที่ซื้อของขวัญให้ภรรยากับลูกสาวโดยไม่จำเป็นต้องคิดก่อนทำ
ส่วนเรื่องอื้อฉาวกับ มอนิก้า ลีวินสกี้ อดีตประธานาธิบดีกล่าวว่า...ในฐานะที่เป็นมนุษย์ปุถุชนคนธรรมดา ครั้งหนึ่งได้ประสบกับความอับอายอย่างที่สุดไปทั่วโลก ต่อจากนั้นก็ไม่มีอะไรเหลือที่จะปิดบังอีกต่อไป ถือเป็นการปลดเปลื้องตัวเองให้เป็นอิสระที่ง่ายกว่า ถ้าสามารถยืนหยัดเพื่อชนะมาร และได้ผ่านสภาวะนั้นมาแล้ว.