ตั้งท่าจะเขียนบทความชิ้นนี้มาตั้งแต่ 8 โมงเช้า กว่าจะเริ่มได้ก็บ่าย 3 โมง 15 นาที เกือบจะค่ำแล้ว พอเริ่มแล้วก็ยังมองทิศทางไม่ออกว่าจะไปทางไหนต่อ จึงเขียนปล่อยๆลอยๆไป ให้ใจพาไปก็แล้วกัน ความคิดความอ่านตีบตันจริงๆ

เมื่อวานนี้เปิดพระไตรปิฎกอ่านผ่านๆก็จับความได้ว่า พระพุทธเจ้าตรัสว่า นอกจาก ปัญญาเครื่องตรัสรู้ ความเพียร ความสำรวมอินทรีย์ และความปล่อยวางทุกสิ่งทุกอย่าง ไม่เห็นธรรมะอย่างอื่นที่จะเป็นวิถีแห่งความสวัสดีทั้งหลาย เป็นอันว่า ความสวัสดีที่พูดกันอยู่นั้น มีกล่าวไว้ในพระไตรปิฎกต่างกรรมต่างวาระมากมายเหมือนกัน

ตามที่รู้ภาษาบาลีแบบงูๆปลาๆมีเห็นว่า คำว่า สวัสดี นั้นมาจากภาษาบาลีว่า โสตถิ แปลว่า ความสวัสดี บทให้พรตอนจบของพระภิกษุสงฆ์ที่ว่า โสตถิ เต โหตุ สัพพทา แปลว่า ขอความสวัสดีจงมีแก่ท่านตลอดกาล เป็นคำอวยพรที่ไพเราะมากฟังแล้วชื่นใจอิ่มใจ

เคยมีนักบาลีรุ่นพี่ถอดศัพท์ออกมาให้ดูว่า ว่า คำว่า โสตถิ มาจากคำว่า สุ แปลว่า ดี งาม และง่าย ต่อกับคำว่า อตฺถิ แปลว่ามีอยู่ เมื่อมาต่อกันในเชิงไวยากรณ์ก็ได้รูปศัพท์ว่า โสตถิ แปลว่า ความดี ความงาม และความง่าย มีอยู่ หรือ ทุกครั้งที่ยกมือไหว้ใครแล้วกล่าวว่า สวัสดี คือ การอวยพรว่า ขอความดี ความงาม และความง่าย จงมีแก่ท่าน เมื่อแปลดูแล้วและดูมารยาทไทยที่แสดงออกด้วยการไหว้แล้วกล่าวคำว่า สวัสดี นับได้ว่า งามพร้อมทั้งกาย วาจาและใจทีเดียว

เมื่อเรารู้ความหมายดีแล้วเจอใครก็ยกมือไหว้เท่ากับมอบความดีด้วย กาย วาจาและใจให้เขาเสมอ การยกมือไหว้ครั้งหนึ่งได้ความดี ความงาม และความง่ายแก่ตนและมอบผู้อื่น ได้มอบความปรารถนาดีแก่ผู้อื่น ก็แสดงว่า เรามีความดี ความงาม และความง่ายพอที่จะมอบให้แก่ผู้อื่นได้ ถ้าผู้รับและผู้ไหว้เข้าใจความหมายของคำว่าสวัสดีก็จะมีความสุขทุกครั้งที่ไหว้กัน การไหว้ คือ การมอบความสุขให้แก่กันและกัน หากพิจารณาตามพรที่พระกล่าวมอบให้ การไหว้ครั้งหนึ่งย่อมได้รับพร 4 ประการคือ อายุ วรรณะ สุขะ และพละ เสมอ เพราะคำพรนั้นแปลเต็มๆว่า อายุ วรรณะ สุขะ และพละ จะเจริญ แก่ผู้มีปกติกราบไหว้ สรุปสั้นๆ การกราบไหว้เป็นเหตุแห่งความเจริญดังพรนี้

หากมาพิจารณาถึงคำว่า ดี หมายถึง การทำดี พูดดีและคิดดี งาม คือ ผลจากการทำความดีทุกอย่างต้องออกมางาม และการกระทำทั้งหลายจะเป็นไปโดยง่ายไม่มีอุปสรรคขัดขวาง เช่น การค้าขายดี มีผลกำไรงาม ซื้อง่ายขายคล่อง เป็นคำอวยพรที่ครบถ้วนถึงเรื่องชีวิตหน้าที่ ที่ราบรื่นประสบความสำเร็จไม่มีอุปสรรคใดๆขัดขวาง หากบางครั้งมีอุปสรรคใดๆบ้าง ก็ขอให้ใช้สติปัญญาฝ่าฟันอุปสรรคนั้นให้ผ่านไปได้ด้วยดี งามและง่ายเถิด

วิถีแห่งสวัสดีในพระพุทธศาสนากล่าวโดยย่อประกอบด้วย ปัญญา ความพากเพียร การสำรวมระวัง และการปล่อยวาง

1 การปฏิบัติภาวนาเพื่อแสวงหาอิสรภาพทางจิต หรือ การทำมาหากินเพื่อการดำรงชีวิต จำเป็นต้องมีปัญญา คือ ความรอบรู้เป็นแสงสว่างนำทาง จึงจะเข้าถึงความดี ความงามและความง่ายได้เสมอๆ

2 การปฏิบัติภาวนาเพื่อแสวงหาอิสรภาพทางจิต หรือ การทำมาหากินเพื่อการเลี้ยงชีพอันถูกต้องชอบธรรม ต้องอาศัยความพากเพียรพยายามเป็นพลังขับเคลื่อน ให้ภารกิจที่ตนกำลังจะกระทำอยู่นั้นผ่านพ้นลุล่วงไปด้วยดี มีแต่ความงดงามสะดวกสบาย ทำง่ายไม่ติดขัด

3 การปฏิบัติภาวนาเพื่อแสวงหาอิสรภาพทางจิต หรือ การทำมาหากินเพื่อการเลี้ยงชีวิต การเดินทาง หรือ ทำกิจกรรมต่างๆในชีวิต ต้องทำด้วยความระมัดระวัง เพราะความระมัดระวังจะยับยั้งความทุกข์และความเสียหายทั้งทางกายและทางจิต มีแต่ชีวิตที่ดี งามและง่าย ตลอดเส้นทาง

4 การปฏิบัติภาวนาเพื่อแสวงหาอิสรภาพทางจิต หรือ การทำมาหากินเพื่อการดำรงชีวิต เมื่อใดที่ทำงานหนัก หรือ คิดหนัก ร่างกายจะเหน็ดเหนื่อย ถ้าเหนื่อยกายต้องพักผ่อน ถ้าเหนื่อยหรือหนักใจ ต้องปล่อยวางอดีต หยุดคิดถึงอนาคต ลิ้มรสความสงบสุขในปัจจุบันขณะ แม้ชีวิตจะต้องคิด จะต้องวางแผนงานต่างๆที่จะต้องทำไปแต่ละคืนแต่ละวัน เมื่อทำเสร็จแล้วควรปล่อยวางจากเรื่องนั้น ส่วนจะวางได้มากน้อยแค่ไหน ขึ้นอยู่กับการฝึกฝนอบรม ยิ่งวางได้มากแค่ไหน ความสวัสดีของชีวิตจิตใจก็มีมากเท่านั้น สติปัญญาที่ได้รับการฝึกฝนมาอย่างดีจะบอกได้ว่า เรื่องใดควรปล่อยวาง เมื่อไร อย่างไร

หวังด้วยความเมตตากรุณาว่า ข้อเขียนนี้ จะเป็นความปรารถนาดีที่ส่งมาเป็นของขวัญปีใหม่ เพื่ออวยพรให้ท่านผู้อ่านทุกท่าน ได้มีความสวัสดีในปีใหม่ 2562 นี้และปีต่อๆไป ขอพรชัย 4 ประการคือ อายุ วรรณะ สุขะ พละ จงบังเกิดขึ้นแก่ทุกท่าน การทำ การพูด การคิดใดๆที่เป็นไปโดยชอบประกอบด้วยธรรมขอให้กิจกรรมอันเกิดจากการพูด การคิด และการทำนั้นจงพลันสำเร็จ จงพลันสำเร็จ และจงพลันสำเร็จ แก่ท่านสาธุชนคนดีทั้งหลาย ทั้งปีใหม่นี้และตลอดไปเทอญ