ชาวอิสาน ได้นำเอาวัฒนธรรมแห่งลุ่มน้ำโขง โดยเฉพาะอาหารจานเด่นอย่าง “ส้มตำ” มาเผยแพร่จนเป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายในอเมริกาตั้งแต่ยุค 1960s ทั้งที่เดินทางมาเรียน มาทำงาน หรือติดตามสามีที่เป็นทหารอเมริกันมาลงหลักปักฐาน จนเห็นได้ชัดเจนว่ามีชาวอิสานในแอลเอ มากกว่าคนไทยจากภูมิภาคอื่นๆ

ชาวไทยจากภาคอิสานก็เหมือนชาวไทยจากภาคอื่นๆ ที่มักจะเกาะกลุ่มกัน ช่วยเหลือเกื้อกูล ดูแลช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ใครมีโอกาสดีกว่าก็จะช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาส ซึ่งเป็นนิสัยจำเพาะตัวของพวกเราคนไทยในต่างแดนแห่งนี้

เมื่อปี 1972 ชาวอิสานกลุ่มหนึ่ง ประกอบด้วย คุณไสว ทองกุล คุณพฤกษ์ กองเพียร คุณมาโนช คงทอง คุณรังสิต คงจันทร์ คุณโกวิท โพธิทนัง คุณเกษแก้ว ศรีมุกดา คุณวรากรณ์ งามขาว คุณอนันต์ งามขาว คุณวิโรจน์ จันทรขันตี คุณบัวพัน สุธรรมวิจิตร  คุณเพ็ญศรี ทองกุล คุณจารุณี ฤาชา คุณทวี ประยงค์รัตน์ และอีกหลายท่าน ได้นัดประชุมกันที่สำนักงานเอเชีย ตึก Elk ใกล้กับ แม็กอาเธอร์ ปาร์ค เพื่อตั้งสมาคมอิสานแห่งแคลิฟอร์เนียภาคใต้ ขึ้นมา โดยมีวัตถุประสงค์หลายข้อ เช่นเพื่อรวบรวมสมาชิกชาวอิสาน, เพื่อช่วยเหลือชาวอิสานในกรณีจำเป็น, เพื่อร่วมกิจกรรมกับสังคมไทยและสมาคมอื่นๆ และที่สำคัญที่สุดคือ จัดการหาทุนทรัพย์ไปช่วยโครงการอาหารกลางวันแก่โรงเรียนในถิ่นที่ทุรกันดารในภาคอิสาน...

ตามที่ คุณไสว ทองกุล กล่าวไว้ว่า ”การศึกษา สร้างเยาวชน... เยาวชนสร้างชาติ

ที่ประชุมได้ลงมติเลือกให้คุณวรากรณ์ งามขาว เป็นนายกสมาคมอิสานฯ คนแรก

คุณวรากรณ์ งามขาว เป็นบัณฑิตจบมาจากวิทยาลัยประสานมิตร (มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ  ในปัจจุบัน) เป็นชาวจังหวัดอุดรธานี เดินทางมาศึกษาต่อที่คาลสเตต ลอส แอนเจลิส  ตั้งแต่ปี 1970 ต่อมาได้ย้ายไปพำนักอยู่ที่รัฐเท็กซัส

สมาคมอิสานได้จัดงาน ”อิสานบอลล์” ครั้งแรกเมื่อปี 1972 ที่โรงแรมไฮเอ็ทท์ รีเจนซี่ บนถนนวิลเชอร์ (ตรงข้ามกับอาคารที่ตั้งของสถานกงสุลใหญ่ฯ แห่งแรก) ในงานนี้มีการแสดง ”เซิ้งบั้งไฟ” เป็นครั้งแรกในสหรัฐอเมริกา มีผู้ไปร่วมงานกว่า 400 คน ถือว่าประสบความสำเร็จอย่างงดงาม และได้เงินเยอะพอสมควรทีเดียว

จนถึงวันนี้ สมาคมอิสานฯ ได้ดำเนินการมากว่า 46 ปี มีอดีตนายกสมาคมกว่า 30 คน ที่ยังคงตั้งหลักปักฐานอยู่ที่นี่ก็มีเช่น คุณพฤกษ์ กองเพียร คุณทวี ประยงค์รัตน์ คุณไสว ทองกุล คุณรังสิต คงจันทร์ คุณพูนสิน สุทธิสาร คุณวราภรณ์ เตียประสิทธิ์ คุณวิโรจน์ จันทรขันตี คุณสง่า นาดี  คุณสำอางวดี ณ โคราช และนายกสมาคมคนปัจจุบัน คุณจันทรา แก้วดี

วัตถุประสงค์ของสมาคมอิสานฯ ที่ได้ตั้งเอาไว้ตั้งแต่ต้น คือการหาเงินทุนช่วยเหลือเป็นค่าอาหารกลางวันเด็กนักเรียนในถิ่นทุรกันดารของภาคอิสาน ยังคงเป็นสิ่งที่ทางสมาคมฯ ได้ทำต่อเนื่องกันมาตลอด แซมด้วยโครงการอื่นๆ เช่นการสร้างหอสมุด การติดตั้งถังน้ำดื่ม การขุดบ่อน้ำบาดาล ฯลฯ เท่าที่จะช่วยได้
ผู้เขียนขอแสดงความยินดี และขอบคุณสมาคมอิสานฯ ที่ “ฮักบ้านเฮา” และยังคงทำงานตามอุดมการณ์ที่ได้ตั้งเอาไว้ตั้งแต่คราวก่อตั้งสมาคมเมื่อเกือบ 50 ปีที่แล้ว...

รวมถึงขอแรงพวกเราชาวไทยจากทุกภูมิภาคในอเมริกา ช่วยสนับสนุนกิจกรรมดีๆ ของสมาคมอีสานแห่งแคลิฟอร์เนียภาคใต้ กันต่อไปด้วย...