ตั้งแต่ชุมชนไทยเราเริ่มมีวัดไทยฯ ตั้งแต่ปี 1971 (2514) เป็นต้นมาพระมหาโสบิน โสปาโก เจ้าอาวาสรูปแรก ก็ได้เริ่มต้นจัดให้มีการสอนเด็กๆ ที่ตามพ่อแม่ไปวัด ให้เรียนภาษาไทยและสวดมนต์ไหว้พระ โดยมีพระมหาสำราญ พระมหาสนั่น พระมหาจวน ทำหน้าเป็นครู ก่อนที่ต่อมา คุณไสว ทองกุล ซึ่งจบการศึกษามาจากวิทยาลัยครูบางแสน ได้เริ่มจัดทำตารางการเรียนการสอน และได้มีอาสาสมัครมาร่วมสอนหนังสือเด็กๆ ด้วย เช่น คุณโกวิท-คุณเกษแก้ว โพธิทนัง คุณเกษม พิมานมาศ คุณสุวัฒนา ปิ่นวัฒนะ คุณระจิตร ปิ่นวัฒนะ คุณละมุล รัตติการ คุณจิราพร เครือโสภณ คุณเรณู หิรัญรัตน์ คุณวราภรณ์ งามขาว คุณโสภณ ฤาชา คุณประพันธ์ นันดี คุณบัวพันธ์ สุธรรมวิจิตร คุณสุขสม ประสานฉ่ำ คุณอนันต์ รุ่งสิริศักดา คุณบุญเลิศ กาญจนสาย ฯลฯ นอกจากสอนภาษาไทย และพุทธศาสนาแล้ว ก็มีการสอนแกะสลัก และนาฎศิลป์ ดนตรีไทย เสริมเข้ามาด้วย โดยทำการสอนกันอยู่ที่บ้านหลังที่สอง

ต่อมาเมื่อปี 1975 (2518) ในสมัยที่วัดไทยมีพระมงคลเทพโมลี (ใขณะที่ทรงสมณศักดิ์ที่พระพุทธมนต์วราจารย์) เป็นเจ้าอาวาสรูปที่สอง และคุณลักขี วาสิกสิริ เป็นกงสุลใหญ่ ณ นครลอส แอนเจิส โรงเรียนพุทธศาสนาวัดไทยฯ ก็ได้เกิดขึนอย่างเป็นทางการ โดยมีเจ้าประคุณสมเด็จพระวันรัต (ทรัพย์ โฆสโก) วัดสังเวชวิศยาราม กรุงเทพฯ เดินทางมาประกอบพิธีเปิดโรงเรียน ซึ่งย้ายมาสอนกันที่ชั้นล่างของพระอุโบสถ และบรรดาคณะครูอาสาสมัครก็มีการประชุมเพื่อก่อตั้ง สมาคมครูแห่งแคลิฟอร์เนียภาคใต้ และได้ลงมติเลือกให้คุณเกษม พิมานมาศ บัณฑิตจากวิทยาลัยประสานมิตร เป็นนายกสมาคมคนแรก และปีต่อมาก็ได้เลือก คุณไสว ทองกุล เป็นนายกสมาคมคนที่ 2

คุณไสว ทองกุล ซึ่งได้ทำตารางการเรียนการสอนเป็นแม่บทตั้งเริ่มต้น และนำมาใช้อย่างเป็นทางการ มีการกำหนดวันสอนของครูแบบชัดเจน และสอดคล้องกับเวลาที่ว่างของแต่ละคน และมีอาจารย์พิเศษที่เป็นนักเรียนทุนรัฐบาลที่มาศึกษาต่อที่มหาวิทยาลัย ยูเอสซี และ ยูซีแอลเอ มาช่วยสอนด้วย คืออาจารย์มังกร ทองสุขดี อาจารย์วีระ บุณยะกาญจญ์ อาจารย์ภิรมย์ พูลสวัสดิ์ เป็นต้น

ในสมัยที่คุณไสว ทองกุล เป็นนายกฯ สมาคมครูฯ ได้จัดงาน “วันดอกแก้ว” ขึ้นที่โรงแรม ไฮเอ็ด รีเจนซี่ บนถนนวิลเชอร์และอเล็กซานเดรีย ได้เงินมาทำบุญก่อสร้างโบสถ์วัดไทยฯ  กว่า 2,000 ดอลลาร์


คุณไสว ทองกุล เป็นนายกสมาคมครูฯ สองสมัย ก่อนจะส่งมอบหน้าที่ต่อให้คุณโกวิท โพธิทนัง เป็นนายกสมาคมฯ คนที่สาม และ ดร.นภาวดี (กรณี) แสงรัตนกุล เป็นนายกสมาคมฯ คนที่สี่ในปี 2522

แต่ด้วยในระยนั้น วัดวาอารามหลายๆ แห่งเริ่มเปิดโรงเรียนเหมือนวัดไทยฯ บรรดาครูอาสาก็เลยแยกย้ายไปปฏิบัติหน้าที่ตามวัดใกล้บ้านตัวเอง จึงไม่ได้รวมตัวเหนียวแน่นเหมือนในช่วงแรก ประกอบกับมีการก่อตั้ง”โรงเรียนศูนย์วัฒนธรรมไทย" ขึ้น ที่ 919 N.Hobart Ave., LA มีนายแพทย์ นันทชัย จียาศักดิ์ ผู้อำนวยการศูนย์ เพื่อรับนักเรียนที่อยู่ในเมือง หรือไม่สดวกในการเดินทางไปเรียนที่วัดต่างๆ ได้ โดยศูนย์นี้ได้มีครูอาสาสมัครหลายท่านที่กล่าวนามมาข้างต้น ได้มาร่วมสอนด้วย แต่ได้หยุดกิจการไปหลังจากที่นายแพทย์นันทชัย จียาศักดิ์เดินทางกลับเมืองไทย อย่างถาวร

อีกทั้งในขณะนั้น วัดไทยฯ ได้เริ่มลงมือก่อสร้างตัวอุโบสถศาลา ทำให้บริเวณชั้นล่างไม่สามารถให้เด็กๆ เข้าไปเรียนได้ อีกทั้งบ้านสองหลังที่เคยใช้เป็นที่เรียนในยุคแรกก็ถูกรื้อถอนหมดแล้ว แถมด้วยเกิดปัญหาไม่ลงรอยกันระหว่างเจ้าอาวาส คือพระมงคลเทพโมลี และคณะกรรมการวัดฯ ทำให้โรงเรียนพุทธศาสนาวัดไทยฯ หยุดชะงัก จนที่สุด พระมงคลเทพโมลี ก็ได้ย้ายไปอยู่ที่วัดมงคลรัตนาราม เมืองเบิร์กเลย์  และ พระเดชพระคุณหลวงเตี่ย พระธรรมราชานุวัตร (ในขณะที่ดำรงสมณศักดิ์ที่พระเทพโสภณ) ได้เดินทางมาเป็นเจ้าอาวาสรูปที่ 3 โรงเรียนพุทธศาสนาวัดไทยฯ จึงได้เริ่มต้นขึ้นอีกครั้ง

เหตุการณ์ต่างๆ ในช่วงนั้น ทำให้สมาคมครูฯ ที่เริ่มต้นขึ้นที่วัดไทยฯ ต้องอ่อนกำลังลง ไม่มีกิจกรรมใดๆ จนทุกวันนี้ น้อยคนจะจำได้ว่าเมืองแอลเอ เคยมีสมาคมนี้อยู่

เมื่อพูดถึงสมาคมครูไทยแห่งแคลิฟอร์เนียภาคใต้ ก็จำเป็นต้องพูดถึง “ครูแต๋ว” ครูสุวัฒนา ปิ่นวัฒนะ ซึ่งทำงานเป็นครูอาสาต่อเนื่องมาตั้งแต่ปี 2519 จนถึงปัจจุบัน... ถือว่าเป็นครูอาสาสมัคร ที่ทำงานต่อเนื่องมายาวนานที่สุด

ครูแต๋ว เป็นชาวปากน้ำโพ จังหวัดนครสวรรค์ เดินทางมาสหรัฐฯ ตั้งแต่ปี 2519 โดยครูแต๋ว และญาติพี่น้อง ซึ่งมีมากกว่าร้อยคนในอเมริกา ได้อาสาตัวทำงานให้กับวัดไทย และวัดต่างๆ อย่างสม่ำเสมอมาตั้งแต่แรก รวมถึงเคยร่วมโครงการกับพระสงฆ์วัดไทย เดินทางไปสอนภาษาและการใช้ชีวิตแบบอเมริกัน ให้กับผู้หญิงไทยที่แต่งงานกับทหารอเมริกัน ที่ฐานทัพในย่านซานเบิร์นนาดิโน่ ทุกวันเสาร์-อาทิตย์ด้วย

ปัจจุบัน “ครูแต๋ว” สุวัฒนา ปิ่นวัฒนะ ก็ยังคงได้ชื่อว่าเป็นครูอาสา และเป็นที่ปรึกษาที่ดีของบรรดาครูรุ่นน้องๆ ทั้งครูท้องถิ่นและครูอาสา ที่เดินทางมาจากประเทศไทย

จึงพูดได้เต็มปากว่า ครูแต๋ว คือปูชียบุคคล ของพวกเราชาวไทยในลอส แอนเจลิส ที่ผู้เขียนขอแสดงความเคารพนับถือเอาไว้ ณ ที่นี้ด้วย.