เมื่อวันที่ 29 มีนาคม 2018 หน่วยงานบริการตรวจสอบสุขภาพพืชและสัตว์ (Animal and Plant Health Inspection Service: APHIS) ภายใต้กระทรวงเกษตรสหรัฐอเมริกา (USDA) เริ่มเปิดรับข้อคิดเห็นจากสาธารณชนต่อร่างกฎระเบียบการนำเข้าส้มโอสด (ชื่อทางพฤกษศาสตร์ Citrus maxima (Berm.) Merr.) จากประเทศไทยสู่สหรัฐฯ เป็นครั้งแรก

โดยโอกาสการเปิดตลาดส่งออกส้มโอไทยมายังสหรัฐฯ เป็นผลจากความร่วมมือของกรมวิชาการเกษตรและสำนักงานที่ปรึกษาการเกษตรต่างประเทศ ประจำกรุงวอชิงตัน ดีซี ที่ได้ยื่นต่อหน่วยงาน  APHIS เสนอการนำเข้าส้มโอไทยสู่สหรัฐฯ

กฎระเบียบการนำเข้าที่หน่วยงาน APHIS จัดทำขึ้น แจกแจงว่าส้มโอจากประเทศไทยสามารถเข้าตลาดสหรัฐฯ ได้ หากผ่านการตรวจสอบและควบคุมที่เป็นระบบ ตั้งแต่ผู้ผลิต ผู้บรรจุหีบห่อ ไปจนถึงผู้ขนส่ง เพื่อควบคุมการปนเปื้อนและลดความเสี่ยงในการเกิดแมลงศัตรูพืช ซึ่งมีมากถึง 21 ชนิด ก่อนการนำเข้าสู่สหรัฐฯ, กระบวนการตรวจสอบจะต้องมีมาตรการป้องกัน (safeguards) ที่รวมถึงวิธีการบำบัดในการฉายรังสี, บรรจุภัณฑ์ที่ได้มาตรฐาน และการตรวจสอบการนำเข้า ณ ด่านตรวจ (port of entry inspection) ที่สำคัญ ส้มโอจะต้องได้รับการนำเข้าเพื่อการพาณิชย์เท่านั้น และต้องมีใบรับรองสุขอนามัยพืช (Phytosanitary certificate) จาก กรมวิชาการเกษตร ที่แสดงให้เห็นว่าส้มโอได้มาตราฐานตามข้อกำหนดดังกล่าว

หน่วยงาน  APHIS ประมาณการว่า ประเทศไทยจะส่งออกส้มโอไปยังสหรัฐฯ ประมาณ 240 เมตริกตันต่อปี ซึ่งคิดเป็น 1 เปอร์เซ็นต์ ของปริมาณการผลิตส้มโอในรัฐแคลิฟอร์เนีย โดยจากสถิติของหน่วยงานด้านอาหารและการเกษตร รัฐแคลิฟอร์เนีย (California Department Food and Agriculture) ระบุว่า ปี 2016 รัฐแคลิฟอร์เนียผลิตส้มโอ เป็นจำนวน 19,595 เมตริกตัน คิดเป็นมูลค่า (farm gate value) ทั้งสิ้น 9.04 ล้านดอลลาร์

ทั้งนี้ หน่วยงาน  APHIS จะเปิดรับข้อคิดเห็นเกี่ยวกับกฎระเบียบดังกล่าวถึงวันที่ 29 พฤษภาคม 2018 และจะนำข้อคิดเห็นไปประกอบการตัดสินใจต่อกฎระเบียบเพื่อเปิดตลาดนำเข้าส้มโอจากไทยสู่สหรัฐฯ ต่อไป

ผู้มีส่วนได้ที่อยากเห็นส้มโอไทยส่งออกไปไกลถึงสหรัฐฯ สามารถเข้าไปให้ข้อคิดเห็นภาษาอังกฤษโดยคลิก “Comment Now” ที่ https://www.regulations.gov/document?D=APHIS-2016-0034-0001

การให้ข้อคิดเห็นดังกล่าวไม่ใช่การโหวต แต่เป็นการให้ข้อคิดเห็นต่อข้อเสนอกฎระเบียบของหน่วยงาน  APHIS โดยข้อคิดเห็นจะต้องชัดเจนและมีหลักฐานที่เป็นประโยชน์ โดยเฉพาะหลักฐานเชิงวิทยาศาสตร์มาใช้สนับสนุน

หากที่สุดแล้ว หน่วยงาน APHIS ยอมรับให้มีการนำเข้าส้มโอจากประเทศไทยได้จริง ส้มโอก็จะเป็นผลไม้ไทยชนิดล่าสุดที่สามารถนำเข้าสหรัฐฯ โดยผ่านกระบวนการฉายรังสี หลังจากที่กระทรวงเกษตรสหรัฐฯ ได้เคยอนุญาตให้นำเข้าผลไม้ไทย 6 ชนิดคือมะม่วง ลำไย มังคุด ลิ้นจี่ เงาะ และ สับปะรด มานานกว่าสิบปีแล้ว.