เว็บไซต์ของสถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงวอชิงตัน รายงานข่าวเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมาว่า กาแฟดอยตุง ซึ่งปลูกโดยชาวไทยภูเขาทางภาคเหนือของประเทศไทย ตามโครงการพัฒนาดอยตุง มีแผนที่จะขยายตลาดมายังสหรัฐอเมริกา ซึ่งเป็นตลาดที่กาแฟชนิดพิเศษ และกาแฟปรุงรส (gourmet coffee) ได้รับความนิยมอย่างสูง

โดยข่าวได้อ้างคำกล่าวของ ม.ร.ว.ดิศนัดดา ดิศกุล ประธานกรรมการมูลนิธิแม่ฟ้าหลวง ในพระบรมราชูปถัมภ์ ที่บอกว่าตนกำลังมองหา “พาร์ทเนอร์” ที่เข้าใจถึงบทบาทความเป็น “วิสาหกิจเพื่อสังคม” หรือ Social Enterprise ของกาแฟดอยตุง รวมถึงมีความยืดหยุ่นเพียงพอในการทำธุรกิจร่วมกัน

ข่าวบอกด้วยว่า โครงการพัฒนาดอยตุงสามารถผลิตเม็ดกาแฟได้ปีละ 250 ตัน จากชาวเขาประมาณ 800 หลังคาเรือน โดยปัจจุบันมีการส่งออกไปยังประเทศญี่ปุ่นปีละ 30-50 ตัน และมีจำหน่ายตามซูเปอร์มาร์เก็ตแทบทุกแห่งในประเทศไทย นอกจากนี้ โครงการพัฒนาดอยตุงยังมีร้านกาแฟดอยตุงอีก 11 สาขาทั้งในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด โดยร้านกาแฟเหล่านี้ ทำยอดขายในปีที่ผ่านมาถึง 2.4 ล้านดอลลาร์

ม.ร.ว.ดิศนัดดา ดิศกุล กล่าวต่อไปอีกว่าในประเทศที่พัฒนาแล้วอย่างอเมริกานั้น ความต้องการกาแฟชนิดพิเศษ หรือกาแฟแบบ exotic blend เพิ่มขึ้นตลอดเวลา ซึ่งตนมองว่าเป็นโอกาสของกาแฟดอยตุง ในการเข้ามาทำตลาด และว่าชาวอเมริกันจ่ายเงินซื้อกาแฟถึงปีละกว่า 4 พันล้านดอลลาร์

ประธานกรรมการมูลนิธิแม่ฟ้าหลวง บอกต่อไปว่าการขยายตลาดมาอเมริกาดังกล่าวนี้ ทางโครงการจะไม่ให้ชาวเขาขยายพื้นที่เพาะปลูกของตัวเอง เพื่อให้ได้ผลผลิตเพียงพอต่อการส่งออก แต่จะใช้วิธีการพัฒนาให้ได้ผลผลิตมากขึ้น เช่นเดียวกับการทดลองเทคนิคใหม่ๆ ตามคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญจากประเทศผู้ปลูกกาแฟทั้งหลาย

“เรามองหากาแฟสายพันธุ์ใหม่ๆ เพื่อปรับปรุงและพัฒนารสชาติกาแฟของเราอยู่ตลอดเวลา นอกจากนี้ ทางโครงการยังทำงานร่วมกับผู้เชี่ยวชาญกาแฟจากญี่ปุ่น กัวเตมาลา และปานามา ซึ่งได้ให้คำแนะนำเรื่องการปลูกกาแฟกับเราด้วย”

ข่าวของสถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงวอชิงตัน บอกต่อไปว่า สมเด็จย่า หรือสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ทรงก่อตั้งมูลนิธิแม่ฟ้าหลวงขึ้นในปี 1972 โดยคำว่าแม่ฟ้าหลวง (Royal Mother from the Sky) เป็นชื่อที่ที่ชาวไทยภูเขาทรงเรียกสมเด็จย่า เพราะทรงเสด็จเยี่ยม พร้อมนำคณะแพทย์ รวมถึงโครงการพัฒนาต่างๆ ไปช่วยเหลือชาวเขาในพื้นที่ห่างไกลโดยเฮลิคอปเตอร์

ส่วนกาแฟดอยตุงนั้น ทางโครงการฯ แนะนำให้ชาวเขาปลูกเป็นพืชทดแทนฝิ่น ซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักสำหรับใช้ผลิตเฮโรอิน แทนการใช้กำลังเข้าปราบปราม เป็นเหตุให้ปัจจุบันนี้ ชาวเขาทางภาคเหนือของประเทศไทยเลิกการปลูกฝิ่นโดยสิ้นเชิง

ทั้งนี้ โครงการพัฒนาดอยตุงฯ ได้ทำการขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์กาแฟดอยตุง ให้เป็นไปตามพระราชบัญญัติคุ้มครองสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์(Geographical Indication หรือ GI) เป็นที่เรียบร้อยแล้วตั้งแต่ปี 2006 เพื่อป้องกันไม่ให้มีการนำชื่อ “กาแฟดอยตุง” ไปใช้กับกาแฟที่ปลูกในพื้นที่อื่น.