ดอกมะลิ มักถูกมอบแก่ท่านที่เคารพนับถือ เช่นในประเทศไทยของเราจัดวันแม่โดยถือเอาวันที่ 12 สิงหาคม อันเป็นวันเฉลิมพระชนม์พรรษาของสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ว่า เป็นวันแม่แห่งชาติ ลูกๆได้แสดงออกซึ่งความรักแม่ด้วยการมอบดอกมะลิให้แม่ อันเป็นสัญลักษณ์แสดงถึงความรักอันบริสุทธิ์ที่แม่ลูกพึงมีต่อกัน

เมื่อถึงคราวล่วงลับจากลา ก็นิยมนำดอกไม้นานาพันธุ์มาจัดหน้าศพ เมื่อครานำไปเผา ก็จะมีพิธีวางดอกไม้จันทน์อันเป็นดอกไม้ที่ประดิษฐ์ขึ้นมาจากไม้แห้งที่มีกลิ่นหอม เช่น ไม้หอมหรือไม้จันทน์ แม้ภายหลังต้นจันทน์หอมหาได้ยาก อาจจะทำดอกไม้จันทน์จากไม้ชนิดอื่น แต่เมื่อประดิษฐ์สำเร็จออกมาเป็นช่อก็ยังเรียกดอกไม้จันทน์ เพราะไม้จันทน์แห้งนำไปใส่ในไฟนอกจากจะเป็นเชื้อไฟอย่างดีแล้ว เมื่อไฟไหม้ยังมีกลิ่นหอมอบอวลไปทั่ว ดั่งที่กล่าวว่า “หอมกลิ่นจันทร์”

การจัดดอกไม้หน้าศพให้สวยงามในเวลาบำเพ็ญกุศลก็เป็นสัญลักษณ์สื่อความหมายว่า แม้จะตกแต่งภายนอกให้งดงามอลังการเพียงใด แต่ภายในก็คือซากศพนั่นเอง มองดอกไม้หน้าศพแล้วหันกลับมามองชีวิตมนุษย์ว่า จะตกแต่งกายให้สดสวยเลิศเลอเพียงใดก็ปิดได้เพียงบนผิวหนังเท่านั้น แต่หากมองลึกลงไปใต้ผิวหนังจะเห็นความไม่งามซ่อนอยู่ไม่แพ้ซากศพเหมือนกัน เป็นการพิจารณาให้เห็น “อสุภะกัมมัฏฐาน” เพื่อให้เกิดการปล่อยวางในรูปขันธ์

ส่วนความหมายของดอกไม้จันทน์ก็คือ ไม้จันทน์ไม่ว่าจะสดหรือแห้ง ย่อมมีความหอม แม้เมื่อนำไปเผาไฟกลิ่นก็ยังขจรขจายไป

เปรียบเหมือนชีวิตมนุษย์ หากสร้างความดีให้ถึงพร้อมเปี่ยมทั้งศีลและธรรม ก็จะมีชื่อเสียงในทางที่ดีเป็นที่ชื่นอกชื่นใจแก่ผู้ที่อยู่ร่วมกัน ได้พบ ได้เห็น ได้เข้าใกล้ ได้ทราบกิตติศัพท์ แม้เมื่อเสียชีวิตไปประชาชนผู้คนก็ยังนับหน้าถือตาจากผลแห่งการมีชีวิตอยู่ด้วยความดีนั้น

ดอกไม้จันทน์ ที่วางก่อนจะเผาศพ เป็นการเตือนใจให้คนที่ไปเผาศพได้มรณสติแล้วกลับมากระตุ้นให้ชีวิตที่เหลืออยู่ได้หมั่นสร้างความดี หาความสุขสงบเย็นให้แก่ตนเองและแก่ผู้อื่นตามสติกำลังเท่าที่จะกระทำได้

ในวาระสำคัญที่ทางการไทยได้กำหนดให้วันที่ 26 ตุลาคม 2560 เป็นวันถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 พสกนิกรชาวไทยทั้งหลายได้ร่วมกันประดิษฐ์ดอกไม้จันทน์เพื่อถวายในวาระแห่งการส่งเสด็จพระมหาราชา อันเป็นที่รักของปวงชนชาวไทยสู่สวรรคาลัยเป็นครั้งสุดท้าย เพื่อเป็นการแสดงออกซึ่งความจงรักภักดีในสถาบันพระมหากษัตริย์ และแสดงออกซึ่งความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ที่มีต่อปวงชนชาวไทยอย่างหาที่สุดมิได้

คุณสมควร กตาธิการ หรือ พี่นิกิ ได้มีโอกาสเดินทางกลับไปเมืองไทย เพื่อถวายบังคมพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวถึงสองครั้ง ได้มีโอกาสร่วมศึกษาและประดิษฐ์ดอกไม้จันทน์กับพสกนิกรที่ไปประดิษฐ์ดอกไม้จันทน์ในพระบรมมหาราชวัง จนได้ความรู้เรื่องการประดิษฐ์ดอกไม้จันทน์อย่างครบถ้วนทั้งกระบวนการ เมื่อเดินทางกลับมายังลอสแอนเจลีส ได้แจ้งข่าวให้พสกนิกรผู้จงรักภักดีและมีความปรารถนาจะประดิษฐ์ดอกไม้จันทน์มา ร่วมกันทำได้ โดยเริ่มประดิษฐ์ที่ กริฟฟิธพาร์คก่อน แต่สถานที่ไม่ค่อยสะดวกนัก อาตมาจึงเชิญชวนพี่นิกิให้มาสอนการประดิษฐ์ดอกไม้จันทน์ที่วัดพุทธปัญญา พี่นิกิได้ทราบและรับมาสอนการทำดอกไม้ด้วยความตั้งใจ

ครั้งแรกที่มาทำเมื่อเดือนก่อน ได้รับความสนใจจากพี่น้องชาววัดพุทธปัญญา และพี่น้องจากชุมชนคนรักธรรมมาสมทบกันหลายคน จึงนัดใหม่อีกครั้งเพื่อสนองความสนใจใฝ่รู้ของท่านพุทธศาสนิกชนทั้งหลาย จึงได้เลือกเอาวันดี คือวันอาทิตย์ที่ 23 กรกฎาคม 2560 ที่ผ่านมานี้เป็นวันทำดอกไม้จันทน์อีกครั้ง

ท่านดร.พระมหานรินทร์ นรินฺโท ได้ประชาสัมพันธ์ทางเฟสบุ๊ควัดพุทธปัญญา และนัดหมายแบบปากต่อปาก ผลปรากฏว่า ได้รับความสนใจจากพุทธศาสนิกชนอย่างมาก หลายท่านที่มาล้วนเตรียมตัวมาอย่างเต็มที่ เห็นได้จากการแต่งชุดดำและติดสัญลักษณ์รัชกาลที่ 9 มาอย่างดี เมื่ออาตมาเห็นความพร้อมเช่นนี้ จึงจัดเวลาและสถานที่ให้อย่างเต็มที่ตามสำนวนพี่นิกิว่า ไม่ไล่ไม่เลิก

การจัดดอกไม้จึงเริ่มขึ้นเมื่อเวลา 12.30 น. พสกนิกรของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกระตือรือร้นกันมาก เริ่มตั้งแต่จัดสถานที่ประดิษฐ์ในอุโบสถศาลา ต่อหน้าพระบรมฉายาลักษณ์รัชกาลที่ 9 เสมือนว่า ลูกๆได้นั่งถวายงานพ่อหลวงของปวงชนชาวไทยต่อหน้าพระพักตร์พระองค์ท่าน

เมื่อจัดสถานที่เสร็จแล้ว ทุกคนเริ่มทำงานด้วยความตั้งใจ ช่วยเหลือแลกเปลี่ยนเรียนรู้ หลายท่านเคยมาทำในรอบที่หนึ่งแต่ชอบมากกลับมาทำในรอบสองอีก เมื่อได้ทราบข่าวว่า วัดพุทธปัญญาจัดประดิษฐ์ดอกไม้จันทน์เพื่อเตรียมถวายพระเพลิงพระศพพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ตัดสินใจทิ้งงานอื่นมุ่งตรงมาร่วมงานนี้ทันทีสร้างความปลาบปลื้มปีติเป็นที่ยิ่ง

อาตมานั่งมองท่านสาธุชนทุกท่านทำงานอย่างมีความสุข จึงลองค้นคว้าว่าแววตาที่เปี่ยมสุขมาจากเหตุใดหนอ ก็สรุปเอาเองว่า

การกระทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งเพื่อบุคคลที่รักเคารพสูงสุดเหนือดวงใจนั้น ผู้ทำมักทำด้วยความทุ่มใจเทใจจริงใจและเต็มใจยิ่ง  การทำงานด้วยความรู้สึกเช่นนี้ก็เป็นเหตุแห่งความสุข

สุขเกิดจากความสามัคคีของคนที่อยู่ในชุมชนเดียวกันมาวัดเดียวกัน ศึกษาธรรมะด้วยกันเมื่อเกิดกิจการใดก็ทำกิจการนั้นร่วมกันด้วยความเต็มใจ ล้วนเป็นความสุข

การเรียนรู้สิ่งใหม่ๆแล้วลงมือฝึกฝน เมื่อฝึกฝนไปก็ไม่ยากนัก เมื่อทำได้ก็ปลื้มใจ เป็นความสุขเกิดจากการสร้างสรรค์ ทุกคนมีจิตสร้างสรรค์สิ่งดีงามร่วมกันจึงมีแต่ความสุข

จิตเป็นสมาธิ เวลาที่ประดิษฐ์ดอกไม้จิตใจของทุกคนงามเหมือนๆกันจิตถูกตั้งไว้อย่างดี ทุกความเคลื่อนไหว ที่จัดแจงกว่าจะเป็นดอกไม้หนึ่งดอกได้ทุ่มเทสติสมาธิ และปัญญาลงไปเต็มที่ นี่ก็คือกระบวนการใช้สมาธิในการทำงานในภาคสนามเพื่อให้ผลงานออกมาจริง ปกติที่วัดพุทธปัญญาเวลา 13.00-14.00 น.เป็นเวลาฟังธรรม และเวลา 14.00-15.00 น. เป็นเวลาฝึกสมาธิภาวนาร่วมกันด้วยการเดินจงกรม นั่งสมาธิ แต่วันอาทิตย์นี้อุทิศเวลาตั้งแต่ 13.00 น.เพื่อประดิษฐ์ดอกไม้จันทน์โดยเฉพาะ

บรรยากาศการประดิษฐ์ดอกไม้จันทน์เป็นไปด้วยความอบอุ่นท่ามกลางมวลมิตร เริ่มประดิษฐ์ตั้งแต่เวลา 12.30 น. กว่าจะยุติเวลาผ่านไปเกือบ 5 โมงเย็นเป็นเวลาสำคัญที่พสกนิกรผู้มีความจงรักภักดีในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทำอะไรบางอย่างเพื่อพระองค์ท่านผู้เป็นที่รักก็ปลาบปลื้มยิ่งนักแล้ว

อาตมาขอขอบคุณ พี่นิกิ ที่ทำหน้าที่คุณครูประดิษฐ์ดอกไม้ได้อย่างดีเยี่ยม มีลีลาทั้งสอนทั้งแนะทั้งนำทั้งทำให้ดูและตรวจแก้งานเป็นรายบุคคล ที่สำคัญคือ ยิ้มแย้มแจ่มใสสร้างความอบอุ่นแก่ผู้เข้าร่วมกิจกรรมยิ่งนัก ขอขอบคุณท่านที่มาร่วมกิจกรรมทุกท่านที่ให้ความตั้งใจสนใจฝึกฝนกันอย่างจริงจังด้วยความยิ้มแย้มแจ่มใส เพื่อสะท้อนใจที่สดชื่นเบิกบานลงสู่ดอกไม้ทุกดอก เพื่อนำไปส่งเสด็จพ่อหลวงผู้เป็นที่รักของปวงชนชาวไทยสู่สวรรคาลัยในวันถวายพระเพลิงพระศพของพระองค์ท่าน 26 ตุลาคม 2560

ด้วยอำนาจแห่งความกตัญญูกตเวทีและความเสียสละของท่านทั้งหลายที่ได้ฝากไว้แก่ชาติ ศาสนา องค์พระมหากษัตริย์ ขอให้ท่านทั้งหลายประสบแต่ความสุข ความเจริญ ประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานมีความสุขทุกคืนวันทุกท่านทุกคนเทอญ

วันที่ 24 กรกฎาคม 2560 เวลา 2.57 น.
ห้องสมุดสาธารณะแคลมอนท์ เมืองแคลมอนท์ แคลิฟอร์เนีย