ในทางพุทธธรรม น้ำ คือ สัญลักษณ์แห่ง ขันติ คือ ความอดทน และ เมตตา คือ ความรักที่ไร้เงื่อนไข รักใสๆ บริสุทธิ์ ชุ่มเย็น
ความเมตตา จะเป็นคุณธรรมเด่น ที่ประชาชนในประเทศไทยและคนไทยทั่วโลกได้แสดงออกผ่านกิจกรรมต่างๆ ตามความสะดวกตามเงื่อนไขและเหตุปัจจัยที่เอื้ออำนวย
วันสงกรานต์ เป็นวันครอบครัว เพราะเป็นวันที่สมาชิกในครอบครัวไม่ว่าจะเป็นลูกหลานญาติมิตรที่ออกจากครอบครัวถิ่นกำเนิดไปศึกษาเล่าเรียน หรือ ไปทำงานที่อื่น จะพากันเดินทางกลับมาเยี่ยมบ้านบ้านเกิดเมืองนอนในเทศกาลสงกรานต์ จะเห็นข่าวกันอยู่เป็นประจำว่า คนที่มาทำงาน หรือ ศึกษาเล่าเรียนอยู่ในกรุงเทพมหานคร พอถึงเทศกาลสงกรานต์จะพากันเดินทางกลับภูมิลำเนาของตนที่ต่างจังหวัด จนกระทั่ง ถนนหนทางในกรุงเทพมหานครที่เคยแออัดยัดเยียดไปด้วยรถยนต์และยวดยานพาหนะต่างๆ กลายเป็นถนนโล่งว่างไปชั่วขณะ แต่ถนนสายหลักที่มุ่งสู่เหนือ อิสาน และใต้ จะเต็มไปด้วยรถที่แออัดไปด้วยผู้คนที่มุ่งหน้าสู่บ้านเกิดของตน นี่คือพยานหลักฐาน ชิ้นสำคัญที่ชี้ชัดว่า วันสงกรานต์ คือ วันครอบครัว หรือ วันคืนสู่เหย้าของชาวไทยอย่างแท้จริง
วันสงกรานต์ เป็นวันกตัญญู แม้สังคมจะเปลี่ยนไปตามกระแสความเปลี่ยนแปลงของโลกที่เปลี่ยนแปลงไปทุกเวลานาที แต่คุณธรรม คือ ความกตัญญูกตเวที ของคนไทยมิได้เปลี่ยนไปตามกระแสโลกจนสูญสิ้นเหือดหายไร้ร่องรอยแห่งคุณค่าของความเป็นไทย แต่ยังคงดำรงอยู่อย่างเหมาะสมกับสถานการณ์ตามเหตุปัจจัย เมื่อเทศกาลสงกรานต์มาถึงประชาชนจะพากันกลับบ้านเกิดเมืองนอนที่เคยพักผ่อนอาศัยเพื่อมาแสดงความกตัญญูรู้คุณต่อบิดามารดา ปู่ย่า ตายาย ที่เคยมีพระคุณแก่ตนมา
เชื่อมโยงกันอย่างใกล้ชิดสนิทแน่น วันสงกรานต์ เป็นวันผู้สูงอายุ เพราะเป็นวันที่ประชาชนผู้อ่อนวัยกว่า ให้ความเคารพนับถือยกย่องผู้สูงอายุในครอบครัว ในหมู่บ้าน ตำบล อำเภอ หรือ แม้ระดับชาติ ด้วยการรดน้ำดำหัวขอศีลขอพร
วันสงกรานต์ เป็นวันบำรุงพระพุทธศาสนาและวัดวาอารามในท้องถิ่น กิจกรรมอย่างหนึ่งในเทศกาลสงกรานต์ที่ขาดเสียมิได้คือ การทำบุญและการขนทรายเข้าวัด การก่อเจดีย์ทราย กิจกรรมเหล่านี้ คือ การบำรุงพุทธศาสนาและการมอบงบประมาณให้วัดในท้องถิ่นของตนๆไว้ใช้จ่ายในการพัฒนาและปฏิสังขรณ์ถาวรวัตถุต่างๆภายในวัดครั้งสำคัญ
เทศกาลสงกรานต์ เป็นเทศกาล การกระจายรายได้ของประเทศ จากส่วนกลางไปสู่ชนบทไทยโดยตรงผ่านการเดินทาง การท่องเที่ยว การซื้อข้าวของ การรับประทานอาหาร การดื่มน้ำ การซื้อของฝากประจำถิ่น มากมาย ทำให้กิจการต่างๆในเชิงธุรกิจพลอยพลิกฟื้นคึกคักมีชีวิตชีวาขึ้น
จุดอ่อนของเทศกาลสงกรานต์ในประเทศไทยที่ยังแก้ไขไม่ตกคือ จำนวนผู้บาดเจ็บ ล้มตายจากอุบัติเหตุบนท้องถนน ยังสูงอย่างต่อเนื่อง ไม่มีสัญญาณใดๆที่ชี้ชัดลงไปว่า มีแนวโน้มลดลง สาเหตุสำคัญ คือ ผู้เดินทางทั้งผู้โดยสารและคนขับรถมักจะดื่มสุรามากบ้างน้อยบ้างจนขาดสติ จึงเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย แม้เทศกาลสงกรานต์จะเป็นเทศกาลแสนสนุกของคนไทย แต่ถ้าท่องเที่ยวด้วยความสนุกสนานเกินไปจนขาดความยับยั้งชั่งใจ หรือ สนุกสนานไปด้วยฤทธิ์แอลกอฮอล์พาไป จะกลายเป็นเทศกาลที่เศร้าโศกเสียใจหรือเทศกาลแห่งการพลัดพรากจากกันชั่วนิรันดร์
คาถาที่นักท่องเที่ยวเทศกาลสงกรานต์จะต้องท่องจำให้ขึ้นใจและปฏิบัติกันให้ได้คือ ความประมาท เป็นทางแห่งความตาย คนประมาทเหมือนคนที่ตายแล้ว ความไม่ประมาทเป็นทางไม่ตาย
ความประมาท คือ การขาดสติ
ความไม่ประมาท คือ ความมีสติสมบูรณ์
เวลาเดินทาง เวลาใช้รถใช้ถนน ต้องระมัดระวังให้ได้ทุกความเคลื่อนไหว ต้องตระหนักไว้เสมอว่า พลาดพลั้งเพียงเสี้ยววินาที ก็จะเสียอวัยวะ เสียคนรัก และเสียชีวิตได้ทันที แต่ถ้าใช้ความระมัดระวังก่อนการเคลื่อนไหวไตร่ตรองให้รอบคอบจะต้องปลอดภัยอยู่ตลอดเวลา พระสติจะให้การคุ้มครองอย่างดีถ้ามีพระสติพกติดตัวไปตลอดเวลา
สุดท้ายนี้ ขออวยพรให้ทุกท่านเที่ยววันปีใหม่ไทยให้สนุกสนานด้วยการเจริญสติตั้งแต่เริ่มจนจบเทศกาลด้วยความสุขสดใสปลอดภัยทุกท่านทุกคนเทอญ
วัดพุทธธรรม เมืองวิลโลบรูค รัฐอิลลินอยส์
วันที่ 3 เมษายน 2560 เวลา 04.20 น.